Supermarktinkopers moeten beslissen over steeds complexere vraagstukken. Zeker als het over ‘duurzaamheid’ gaat. De inkoper moet daarin afwegingen maken tussen de huidige vraag van klanten in de winkel en effecten die in de toekomst pas zichtbaar worden. Dat geldt ook bij de vraag: ‘wel of geen bio?’. Biologisch geteelde producten verbeteren de bodem en waterkwaliteit en bevorderen de ‘bio-diversiteit’. Een gunstig effect op lange termijn.
Biologisch telen gaat wel gepaard met extra inspanningen, die meestal leiden tot extra kosten. Die worden doorberekend in het product, waarmee die producten meestal automatisch een hogere prijs krijgen op het schap.
Zo kost een kilo reguliere appels gemiddeld €1,79, de biologische appels zijn soms wel twee keer zo duur. En ja, er zijn uitzonderingen. Zo heeft Plus alleen nog biologische dagverse zuivel, aardappelen en sinds kort ook uien onder het Plus-huismerk in het schap staan. Daarbij betaalt Plus het prijsverschil voor de klant. Maar Plus is hiermee wel een uitzondering: doorgaans betaalt de klant meer voor het biologische product ten opzichte van het ‘standaardproduct’.
Momenteel is bij supermarktinkopers vooral de prijs belangrijk: ‘Wil ik dat product inkopen voor die prijs? Want mijn formule mag niet ‘te duur’ overkomen bij de klant?’
Het dilemma: investeren we in duurzaamheid voor de lange termijn, of willen we goedkopere producten om betaalbaar te blijven op de korte termijn? Dit is een vraagstuk waar je als inkoper of supermarkt alleen niet uitkomt. Partijen – supermarkten en leveranciers – moeten gaan samenwerken. Samen durven investeren in de toekomst en zorgen dat zij ‘de pijn’ op korte termijn samen dragen.
Daar is wel vertrouwen voor nodig: partijen moeten het probleem van de ander durven en willen begrijpen. De ‘5x waarom’-methode kan daarbij helpen. De methode is ontwikkeld door Sakichi Toyoda, van het Japanse autobedrijf Toyota. Zijn idee: als je vijf keer achter elkaar een ‘waarom-vraag’ stelt, wordt de hoofdoorzaak van je probleem duidelijk. Laten we het eens toepassen op de appels:
Waarom kopen Nederlanders zo weinig biologische appels?
Omdat ze deze te duur vinden.
Waarom zijn de biologische appels te duur?
Omdat er minder van beschikbaar zijn.
Waarom zijn er weinig biologische appels beschikbaar?
Omdat er bij telers weinig biologische appelbomen staan.
Waarom staan er bij telers weinig biologische appelbomen?
Omdat retailers weinig biologische appels inkopen.
Waarom kopen retailers weinig biologische appels in?
Omdat ze denken dat er weinig behoefte is bij hun klanten,
Stel dat het prijsverschil van gewone en biologische appels kleiner wordt, door meer beschikbaarheid én de extra kosten over alle appels te verdelen. Zal de supermarktklant dan meer biologische appels kopen?
Waarschijnlijk is dit een veel te makkelijk antwoord op een complex probleem, maar misschien niet… Het gaat wel over onze toekomst!
Tijn Bresser, partner van The Category & Trade Company
