Door: CBL
De supermarkt is dé plek waar je alles kunt kopen wat je nodig hebt om een lekkere en gezonde maaltijd op tafel te zetten. Gezondheid speelt een steeds belangrijkere rol in de samenleving en in
de supermarkt.
In de supermarkt komt de groeiende belangstelling voor gezonde voeding op drie manieren tot uiting: allereerst in verbeterde productsamenstellingen, ten tweede in assortimentsvernieuwing en tot slot in marketing en communicatie. De trend die de afgelopen jaren op deze drie vlakken is ingezet, zullen we ook de komende jaren blijven zien. Supermarkten werken kortom aan innovatie in het productieproces, in het schap én in het koop- en kookgedrag van klanten.
Minder suiker, minder zout, minder vet
Sinds supermarkten, fabrikanten, de horeca, cateringbedrijven en de overheid in 2014 in het
Akkoord Verbetering Product-samenstelling afspraken maakten over het terugdringen van de hoeveelheid toegevoegd suiker, zout en vet in voedsel, hebben we gezamenlijk goede resultaten bereikt. Bij een ongewijzigd eetpatroon krijgen mensen nu per dag gemiddeld 5 tot 10% minder zout en suiker binnen dan zes jaar geleden. Ook in het Preventieakkoord zijn nieuwe afspraken gemaakt over gezondere voeding.
Een buitenstaander vraagt zich wellicht af of je voor een reductie van 5 tot 10 procent nou echt zes jaar nodig hebt. Het antwoord is ja. De samenstelling van producten verbeteren is geen sinecure en wel om twee redenen: ten eerste moeten producenten de veiligheid van voedsel kunnen garanderen en tegelijkertijd rekening houden met producteigenschappen, en ten tweede moet de consument wennen aan de nieuwe smaak. Want minder suiker, minder zout en minder vet, dat proef je.
Uitdagingen voor voedseltechnologen
In veel producten hebben zout en toegevoegde suikers een conserverende functie. Ze zorgen dat voedsel veilig is en langer houdbaar blijft. Lukraak zout en suiker weglaten kan dus niet, want voedselveiligheid staat altijd voorop. Bovendien heeft minder zout bijvoorbeeld gevolgen voor de snijbaarheid van kaas en minder suiker voor de structuur van jam. Dat betekent dat de voedseltechnologen op de research & development-afdelingen van producenten een flinke uitdaging hebben om producten op een veilige manier gezonder te maken en tegelijkertijd de eigenschappen zo goed mogelijk te behouden.
En dan is er natuurlijk nog de consument die gewend is geraakt aan de smaak van producten met een bepaalde hoeveelheid suiker, zout en vet. Over smaak valt niet te twisten. Of toch? Eerlijk is eerlijk, voedselproducenten hebben voor die smaakgewenning gezorgd. Bedrijven willen hun producten zo lekker mogelijk maken en uit smaakpanels bleek keer op keer dat consumenten producten nóg lekkerder vinden als ze net een beetje zoeter, zouter of vetter zijn.
Door te veel de ongezonde smaak te volgen, is in het voedsel in de supermarkt en in het eetpatroon van de gemiddelde Nederlander in de afgelopen decennia te veel suiker, zout en vet geslopen. Daar zien we nu de negatieve consequenties van en via productherformulering proberen supermarkten en fabrikanten het tij te keren. Dat gaat stapsgewijs, zodat consumenten langzaam aan de andere smaak kunnen wennen. Zout reduceren heeft immers geen zin als een consument thuis vervolgens alsnog de zoutpot pakt om zijn eten ‘op smaak’ te brengen.
Via kleine tussenstapjes houden we de consument eigenlijk een beetje voor de gek. Voedselproducenten laten de consument geleidelijk wennen aan producten die minder zoet, zout en vet en nog steeds lekker zijn. Zonder dat hij het zelf in de gaten had, is de consument gezonder gaan eten. Dat is een compliment aan voedseltechnologen.
Bloemkoolrijst en bruiswater
Naast de grotendeels onzichtbare verbetering van het bestaande assortiment, maken supermarkten in de schappen ook meer ruimte voor (nieuwe) gezonde producten. Zo hebben supermarkten volop ingezet op caloriearme dranken, zoals bruiswater met of zonder smaakje, met als resultaat dat klanten veel minder suikerhoudende dranken kopen.
Ook in het versschap is de vernieuwing volop zichtbaar. Groentesappen vinden gretig aftrek, groentespreads zijn een lekker en verantwoord alternatief voor zoet broodbeleg en ook producten zoals bloemkoolrijst, courgette-spaghetti en pizzabodems van groente maken het de consument gemakkelijker
om gevarieerd te eten met voldoende groenten.
Duwtje in de gezonde richting
Supermarkten besteden in hun marketing en communicatie veel aandacht aan gezonde voeding. Dat zien we terug in het assortiment, in de promotie daarvan via bijvoorbeeld gezonde recepten en in bijvoorbeeld voorlichting over de Schijf van Vijf. Supermarkten proberen de consument te verleiden om voor dat gezonde aanbod te kiezen. De invoering van Nutri-Score – een logo met een groene A voor de gezondste producten en een rode E voor de minst gezonde keuze – zal de consument daar zeker bij helpen. Want naast alle inspanningen die de voedselketen doet op het gebied van gezondheid, kan de consument zelf ook veel doen door zijn eigen kook- en koopgedrag te vernieuwen en te verbeteren. De supermarkten geven gemerkt én ongemerkt een duwtje in de gezonde richting.
